Apple Farming | प्रगतशील शेतकरी पवनकुमार गौतम हे हिमाचल प्रदेशातील तहसील सलोनी, जिल्हा चंबा येथील रहिवासी आहेत. शिक्षणाबद्दल बोलायचे झाले तर त्याने बारावीपर्यंत शिक्षण घेतले आहे. त्याचबरोबर गेल्या 18 वर्षांपासून ते बागकाम करत आहेत. पवन कुमार प्रामुख्याने फळबागांमध्ये सफरचंद आणि अक्रोड बागकाम करतात. चार बिघा जमिनीत सफरचंद आणि तीन बिघा जमिनीत अक्रोडाची लागवड केल्याचे त्यांनी सांगितले. सध्या कृषी क्षेत्रातील त्यांच्या मुख्य कामाबद्दल बोलायचे झाले तर पवन कुमार हे प्रामुख्याने रोपवाटिकेचे काम करतात. भगतराम फ्रूट प्लांट नर्सरी असे त्यांच्या रोपवाटिकेचे नाव आहे.
रोपवाटिकेत तयार कलमे आपण करतो असे त्याने सांगितले. ते सफरचंदाचे नवीन रूटस्टॉक कापून रोपवाटिका तयार करतात, म्हणजे वनस्पतीचा तो भाग, जो बहुतेक वेळा भूमिगत भाग असतो आणि पॉली हाऊसमध्ये लावतात. त्यांनी सांगितले की पॉली हाऊसचे निकाल खूप चांगले आहेत. ते पुढे म्हणाले की 7 ते 8 फूट लांबीचे रूटस्टॉक पूर्णपणे वाया गेले होते आणि आम्हाला ते कापून फेकून द्यावे लागले. पण आता तसे राहिले नाही.
‘या तंत्रज्ञानामुळे शेतीचा चेहरामोहरा बदलला’ | Apple Farming
त्यांनी पुढे सांगितले की आम्ही भारतीय कृषी संशोधन परिषद-सेंट्रल इन्स्टिट्यूट ऑफ टेम्परेट हॉर्टिकल्चर (ICAR-CITH) चा सल्ला घेतला आहे, जो श्रीनगरमध्ये आहे. तिथे पॉली हाऊसच्या नवीन तंत्रज्ञानाचा व्हिडिओ पाहिला. त्यामुळे ते पाहून मी खूप प्रभावित झालो आणि मग मी त्या शास्त्रज्ञाशी बोललो आणि त्यांनी मला त्या पद्धतीबद्दलच्या प्रत्येक इनपुटबद्दल माहिती दिली. जसे की यासाठी कोणते काम करावे लागेल आणि किती पॉली बॅग लागतील इ. मग मी शास्त्रज्ञांनी सुचविलेल्या पद्धतीने रोपवाटिका तयार करण्यास सुरुवात केली आणि त्याच वर्षी मी 7 फूट रूटस्टॉकमधून सुमारे 6 अतिरिक्त रोपे मिळविली.
या पद्धतीमुळे उत्पन्न अनेक पटींनी वाढले
शेतकरी पवनकुमार पुढे म्हणाले की, रोपाची वाढ होत असताना या तंत्रज्ञानाचा अवलंब करावा लागतो. आमची रोपे मार्चमध्ये वाढतात, आम्हाला डिसेंबरपर्यंत हे तंत्र व्यवस्थित पूर्ण करावे लागेल. अशा प्रकारे, आपण एका रूटस्टॉकमधून एका वर्षात 6-7 रोपे सहजपणे मिळवू शकतो. या पद्धतीमुळे त्यांच्या उत्पन्नात चार ते पाच पटीने वाढ झाल्याचे त्यांनी सांगितले.